UK

ဗြိတိန်တွင် ကြက်ဥရှားပါးပြီး ဈေးမြင့်တက်နေသောကြောင့် ခွဲတမ်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချ

ဗြိတိန်တွင် အဓိက အခြေခံ စားသောက်ကုန်တစ်ခုဖြစ်သော ကြက်ဥများ ဈေးကွက်အတွင်း ပြတ်လပ်နေပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း ကြီးမြင့်နေသည့်အတွက် Tesco နှင့် Asda ကဲ့သို့ စူပါမားကတ်ကြီးများတွင် လူတစ်ဦးလျှင် အရေအတွက်သတ်မှတ်၍ ခွဲတမ်းဖြင့်သာ ရောင်းချပေးနေကြောင်း သိရသည်။

မကြာမီက ဥရောပနှင့် အမေရိကတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကြက်ငှက်တုပ်ကွေး ပျံ့နှံမှုကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ကြက်ဥပြတ်လပ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါ လက်လီဆိုင်ကြီးများက လက်ညှိုးထိုးကြသော်လည်း ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များတွင်တော့ မတူညီသည့် အကြောင်းပြချက်ရှိနေခဲ့သည်။

ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များက ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ထိခိုက်မှုမှာ မပြောပလောက်ဘဲ အဓိက ပြဿနာမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် စွမ်းအင်နှင့် ကြက်စာဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်နေပြီး ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် အမြတ်ငွေ မကာမိသောကြောင့် ကြက်ဥထုတ်လုပ်မှု လျှော့ချခြင်းက အဓိကအကြောင်း အရင်းဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။

ရောင်းချရသမျှသော ကြက်ဥသေတ္တာတိုင်း အရှုံးပြနေသဖြင့် အချို့ကြက်ခြံများမှာ အကောင်ရေလျှော့ချခဲ့ပြီး အချို့မှာ ယာယီရပ်နားလိုက်ကာ လက်လီဈေးကွက် လုပ်ငန်းရှင်များထံသို့ လွန်ခဲ့သည့် လများစွာကပင် ထိုကဲ့သို့ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့ အနေဖြင့် သတိပေးထားခဲ့သည်ဟု ဗြိတိန်ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ အမှုဆောင် တစ်ဦးကပြောသည်။

၎င်းတို့အသင်း၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ဗြိတိန်သည့် ပြီးခဲ့သည့် ၁၂လအတွင်း နိုင်ငံအတွင်းရှိ ကြက်အကောင်ရေ ၆ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် အကောင်ရေ ၃၆.၄ သန်းခန့်သာ ကျန်ရှိတော့မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကာ ရှေ့တွင် ပိုမိုကြပ်တည်းလိမ့်ဦးမည်ဟု ၎င်းတို့က တွက်ချက်ထားသည်။

ကြက်ခြံများထံမှ ကြက်ဥကောက်၍ ပါကင်ပိတ်ကာ စူပါမားကတ်ကြီးများသို့ တင်သွင်းသည့် ကြားခံလုပ်ငန်းရှင်များက ကုန်ကျစရိတ်ကြီးမားမှုကို ကာမိစေရန် ကြက်ဥ ၁ ဒါဇင်လျှင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးပေးသော်လည်း မိမိတို့မှာ ရှုံးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကြက်ခြံပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဖရန့်သွမ်မဆင်က ပြောသည်။

သူ့အနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ကြက်အကောင်ရေ ၃၆၀၀၀ ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ၂၄၀၀၀ သို့လျှော့ချထားသူဖြစ်ပြီး အဓိက ပြဿနာမှာ ကြားခံ ကြက်ဥကုန်သည်များ မဟုတ်ဘဲ စူပါမားကတ်များက ဈေးပိုမပေးလိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း သူက ယူဆသည်။

ဗြိတိန်တောင်သူကြီးများသမဂ္ဂကလည်း ကြက်ဥ ရှားပါးမှု ပြဿနာသည် ယခုမှ အစပျိုးခြင်းဖြစ်ပြီး ပိုမိုဆိုးရွားသည့် အခြေအနေများ ကြုံနိုင်ကြောင်း သတိပေးထားကာ လက်လီလုပ်ငန်းရှင်ကြီးများအနေဖြင့် ဈေးနှုန်းပိုမိုတိုးမြှင့်ပေးပါက ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များမှာ အသက်ရှုချောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

၎င်းတို့အသင်း၏ အချက်အလက်များအရ ကြက်ခြံလုပ်ငန်းရှင်များသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့် ယှဉ်ပါက ကြက်ဥဈေးနှုန်း ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းထိ ဈေးပိုရနေသည်ဖြစ်သော်လည်း ကြက်စာဈေးနှုန်းမှာမူ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်သွားသည်ကို တွေ့နေရပြီး ကြက်ဥများ၏ လက်လီဈေးနှုန်းမှာ ယမန်နှစ်ကထက် ၂၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ။
Source: Reuters, The Guardian
Photo: The Sun

ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံဖြင့် သွန်းလုပ်မည့် ဒင်္ဂါးပုံစံသစ်များ နမူနာထွက်ရှိလာ

ဘီဘီစီမှ ဖော်ပြခဲ့သည့် သတင်းအရ ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံဖြင့် အသစ်သွန်းလောင်းထုတ်လုပ်မည့် ဒင်္ဂါးများမှာ ၅၀ ပဲနိနှင့် ၅ပေါင် ဒင်္ဂါးပြားများဖြစ်ပြီး ၅၀ ပဲနိဒင်္ဂါးများမှာ နောက်လအတွင်း စတင်လည်ပတ်အသုံးပြုနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ဒင်္ဂါးအသစ်များကို ပန်းပုပညာရှင် မာတင်ဂျင်းနင်းက ဒီဇိုင်းထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်တော်ဝင်ရိုးရာ အစဉ်အလာအရ ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံသည် ယခင်ဒင်္ဂါးများရှိ ဘုရင်မကြီးပုံနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ဘယ်ဘက်သို့ မျက်နှာမူထားသည်။

ထူးခြားချက်အနေဖြင့်မူ ဒင်္ဂါးပေါ်ရှိ ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံသည် ရှေးယခင် ဘုရင်များနှင့် အဲလိဇဘတ်ဘုရင်မကြီးကဲ့သို့ သရဖူဆောင်းထားသည့်ပုံ မဟုတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

The Royal Mint ဟုခေါ်သော တော်ဝင်ဒင်္ဂါးသွန်းစက်ရုံ၏ အဆိုအရ ၅၀ ပဲနိ ဒင်္ဂါးမှာ နေ့စဉ်အသုံးပြုရန် ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်၍ ၅ပေါင် ဒင်္ဂါးမှာမူ ချားလ်စ်ဘုရင်ကြီး နန်းတက်သည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်၍ စုဆောင်းသူများ အကြိုက်ဖြစ်သည်။

ဒင်္ဂါးနှစ်ခုစလုံးကို နောက်လအစတွင် စုဆောင်းသူများထံသို့ ဦးစားပေး စတင်ဖြန့်ချိမည်ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၅၀ ပဲနိ ဒင်္ဂါးကိုမူ ဘဏ်များ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် စာတိုက်များ၏ လိုအပ်ချက်အရ အများအပြား ဖြန့်ချိသွားမည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဈေးကွက်အတွင်း၌ ဘုရင်မကြီးပုံပါဝင်သော ၅၀ ပဲနိ ဒင်္ဂါးအဟောင်းများ ၂၇ ဘီလီယံခန့် လည်ပတ်နေလျက်ရှိရာ အဆိုပါ ဒင်္ဂါးများကိုလည်း ဖျက်သိမ်းဦးမည်မဟုတ်ဘဲ အသစ်နှင့် အဟောင်းနှစ်ခုလုံးကို တရားဝင် အသုံးနိုင်ဦးမည်ဖြစ်သည်။

တော်ဝင်ဒင်္ဂါးသွန်းစက်ရုံ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ အန်းနီ ဂျက်ဆော့ပ်က ဒင်္ဂါးတစ်ခု၏ သက်တမ်းသည် နှစ်၂၀ခန့်ရှိရာ ဘုရင်မကြီးပုံပါရှိသော ဒင်္ဂါးများနှင့် ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံပါရှိသော ဒင်္ဂါးများသည် နှစ်ပေါင်းအတော်ကြာ ဈေးကွက်အတွင်း အတူတကွ လည်ပတ်နေဦးမည်ဟု ပြောကြားသွားခဲ့သည်။

သည့်အပြင် နောက်နှစ်တွင်လည်း ၁ ပဲနိမှစ၍ ၂ပေါင်အထိ ဒင်္ဂါးများကို ယခုကဲ့သို့ပင် ချားလ်စ်ဘုရင်ပုံဖြင့် စတင်သွန်းလုပ်မည်ဖြစ်ပြီး ပျက်စီးသွားသော ဒင်္ဂါးများနှင့် အိုဟောင်းသွားသော ဒင်္ဂါးများနေရာတွင် ဖြည်းဖြည်းခြင်းအစားထိုးသွားမည်ဟု သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဒင်္ဂါးပေါ်ရှိ ချားလ်စ်ဘုရင်၏ပုံပတ်လည်တွင် “CHARLES III . D . G . REX . F . D . 5 POUNDS . 2022” ဟု ပါရှိမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ စာသားများမှာ လက်တင်ဘာသာစကား၏ အတိုကောက်များဖြစ်၍ “ King Charles III, by the Grace of God, Defender of the Faith” (တတိယမြောက် ချားလ်စ်ဘုရင်၊ ဘုရားသခင်၏ ဆန္ဒတော်၊ အကြွင်းမဲ့သစ္စာတရားကို စောင့်ရှောက်သူ) ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။

အသစ်ထုတ်မည့် ၅ပေါင် ဒင်္ဂါး၏ ကျောဘက်တွင် အဲလိဇဘတ် ဘုရင်မကြီး၏ ငယ်စဉ်ဘ၀ နန်းတက်စဉ်က ပုံနှင့် ကံတော်ကုန်ချိန် အသက်အရွယ်ရှိ ပုံနှစ်ခုကို ယှဉ်တွဲသွန်းလုပ်ထားကြောင်း သိရပြီး ၅၀ ပဲနိ၏ ကျောဘက်တွင်တော့ ၁၉၅၃ခုနှစ် ဘုရင်မကြီး နန်းတက်စဉ်က ဆင်မြန်းခဲ့သည့် သရဖူ၏ ပုံတူကို ထည့်သွင်းထားကြောင်း သိရသည်။

ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ။
Source: BBC Business
Photo: The Economic Times, PA Media

ဗြိတိန်ကိုကျော်ဖြတ်ကာ အိန္ဒိယက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအဆင့် ၅ ဖြစ်လာ

လွန်ခဲ့သည့် ၁၀ နှစ်ခန့်ကဆိုလျှင် အိန္ဒိယ၏ စီးပွားရေးသည် ကမ္ဘာ့အဆင့် ၁၁ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့ဖူးသော ဗြိတိန်က ထိုကတည်းက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအဆင့် ၅ ရှိ အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ယခုနှစ် ၂၀၂၂ ၊ ဧပြီလမှ ဇွန်လအထိ ဒုတိယ ၃ လပတ်အတွင်း အိန္ဒိယ၏စီးပွားရေးသည် ဗြိတိန်ကိုကျော်ဖြတ်ကာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့် ဂျာမဏီတို့၏နောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီဟု နိုင်ငံတာငွေကြေးရံပုံငွေအဖွဲ့ IMF က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ပြီးခဲ့သည့် ၈ နှစ်အတွင်း စီးပွားရေးတိုးချဲ့မှုများကို ကိန်းဂဏန်းအရ အလွန်များပြားသော ရည်မှန်းချက်များချကာ လုပ်ဆောင်လာခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ကပ်ဘေးအတွင်းတွင်ပင် ရထားဘူတာရုံ ၅၀၀ ကို ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့် ကွန်တိန်နာ – ကုန်စည်သေတ္တာများ တိုက်ရိုက်တင်ချလုပ်ဆောင်နိုင်သော Dry ports များအဖြစ် တည်ဆောက်သွားရန်ဟူသော စီမံကိန်းများလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ဗြိတိန်အနေဖြင့် နှစ် ၄၀ အတွင်း အမြန်ဆုံးနှုန်းဖြင့် တက်နေသော ငွေကြေးဖေါင်းပွမှုနှုန်းကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး အင်္ဂလန်ဗဟိုဘဏ် – BOE က နိုင်ငံ့စီးပွားရေးကျဆင်းနေမှု – Recession ( ၃ လပတ်ကာလ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ၂ ခါဆက်တိုက်ဖြစ်မှု) က လာမည့် ၂၀၂၄ သို့တိုင် ဆက်သွားနိုင်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

စီးပွားရေးအညွန်းကိန်းတွက်ချက်မှုများကို အမေရိကန်ဒေါ်လာပေါ် အခြေခံကာ တွက်ချက်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ၏ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းအညွန်းကိန်း – GDP သည် လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာ ၃.၅ ထရီလျံ ရှိလာကာ GDP ၃.၂ ထရီလျံရှိနေသော ဗြိတိန်ကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဘလွန်းဘာ့ဂ်စီးပွားရေးသတင်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ လာမည့် ၂၀၂၇ တွင် အိန္ဒိယ၏ စီးပွားရေးသည် ဗြိတိန်ထက် ၅ ပုံ ၁ ပုံ ပိုမိုကြီးမားနေမည်ဟု သိရသည်။
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအင်အားကြီး အဆင့် ၅ နိုင်ငံအဖြစ် အိန္ဒိယရောက်ရှိလာမှုတွင် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲနောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ဂျုံနှင့် စားသောက်ကုန်များ၊ ရေနံနှင့် ဓါတ်ငွေ့များကို ရုရှားထံမှ ဈေးသက်သက်သာသာဖြင့် ဝယ်ယူကာ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းနှင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး၊ စွမ်းအင်ကဏ္ဍကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြင်းကလည်း အကြောင်းတရားတခုအနေဖြင့် ပါဝင်နေနိုင်သည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: Economic Times: India Times, Bloomberg, The Hindu
Image: ABC News

၉၇ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဗြိတိန်က ရုရှားလောင်စာဆီမသွင်းတော့

ဗြိတိန်၏အမျိုးသားစာရင်းအင်းအချက်အလက်ရုံး ONS က ၎င်းတို့အနေဖြင့် ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ရုရှားထံမှ ရေနံ၊ ဓါတ်ငွေ့နှင့် ကျောက်မီးသွေးတို့ကို ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လမှစ၍ လုံးဝမတင်သွင်းတော့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၁၂ လနှင့် ယှဉ်လျှင် ဗြိတိန်၏ ရုရှားထံမှ လောင်စာဆီတင်သွင်းမှု ၁၀၀% (ပေါင် ၄၉၉ သန်း) လုံး လျော့ကျခဲ့ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။
၂၀၂၁ တွင် ဗြိတိန်တဝှမ်းအသုံးပြုသော ဓါတ်ငွေ့၏ ၄% ၊ ရေနံ၏ ၁၁% ကို ရုရှားထံမှ တင်သွင်းခဲ့သည်ဟု နိုင်ငံတကာစွမ်းအင်အေဂျင်စီ၏ အချက်အလက်များအရ သိရသည်။

ရုရှားဘက်သို့ ဗြိတိန်မှ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုမှာလည်း ဇွန်လအထိ ဆက်တိုက် လျော့ကျလာခဲ့သလို စက်ပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်ရာနှင့် ပို့ဆောင်ရေးကိရိယာများ တင်ပို့မှုမှာ ၉၁.၃% (ပေါင် ၁၁၈ သန်းဖိုး) အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။
အားလုံးခြုံကြည့်လျှင် ဗြိတိန်၏ ရုရှားသို့ ပို့ကုန်မှာ ၇၀% လျော့ကျလာပြီးဖြစ်သည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: ONS GOV UK, BBC Business, The Guardian, Energy Live News
Image: Bloomberg Business News

ဗြိတိန်တွင် လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး ဝန်ထမ်းများ အရေးတကြီးလိုအပ်

ဗြိတိန်တွင် လွန်ခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်က ဘုရင်မကြီး၏ မွေးနေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အားလပ်ရက်များ ရှိလေရာ ပြည်သူအများအပြား ခရီးသွားရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသော်လည်း လေကြောင်း ခရီးစဉ်များစွာ ဖျက်သိမ်းမှု၊ ရွေ့ဆိုင်းမှုများကြောင့် ခရီးသွားမည့်သူများ ကမောက်ကမဖြစ်ခဲ့ရသည်။

ထိုစဉ်က လေကြောင်းခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းမှုများ အပြင်၊ လေဆိပ်များတွင်လည်း ဝန်ထမ်း မလုံလောက်မှုများကြောင့် ထောင်နှင့်ချီသော ခရီးသွား ပြည်သူများသည် လေဆပ်များတွင် စုပြုံတန်းစီကာ ၎င်းတို့၏ ဆုံးရှုံးသွားတော့မည့် အားလပ်ရက်ခရီးစဉ်များအတွက် စိတ်ပျက်လက်ပျက်ဖြစ်ကြရသည်။

ဗြိတိန်လေကြောင်းလိုင်းများ မှတ်ပုံတင်လက်ခံရာ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Airlines UK ၏ အဆိုအရ နိုင်ငံ၏ လေကြောင်းခရီးသွားကဏ္ဍတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဝန်ထမ်းပေါင်း ၇၄၀၀၀ ထိ ရှိခဲ့သော်လည်း ကိုဗစ်ကာလအတွင်း ဝန်ထမ်း ၃၀၀၀၀ ခန့် အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံသွားခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

သည့်အပြင် UK ရှိ လေဆိပ်များကို တာဝန်ယူလည်ပတ်နေသည့် Swissport ကုမ္ပဏီသည်လည်း ယခင်က လေဆိပ်လုံခြုံရေးနှင့် ခရီးဆောင်အိတ်များ စီမံခန့်ခွဲရန် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၈၅၀၀ ခန့်ရှိသော်လည်း ကိုဗစ်ကာလတွင် ဝန်ထမ်းအင်အား တစ်ဝက်ခန့် လျှော့ချခဲ့ရသည်။

၎င်းတို့သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီမှ စတင်၍ ဝန်ထမ်းအသစ်ဦးရေ ၂၈၀၀ ခန့် ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သော်လည်း ၁၂၀၀ ခန့်မှာ ယခုအချိန်အထိ နောက်ခံရာဇဝင် ပြစ်မှု ကင်းရှင်းကြောင်း စစ်ဆေးမှု မပြီးဆုံးသေးသဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိသေးဟု သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ ကမောက်ကမဖြစ်မှုများ အပြီးတွင် UK ရှိ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ၊ Swissport ၏ UK တာဝန်ရှိသူများနှင့် အစိုးရပိုင်း တာဝန်ရှိသူများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသော်လည်း လေကြောင်းကဏ္ဍအတွက် ဝန်ထမ်းရှားပါးမှုသည့် နောက် တစ်လအထိ ကြာမြင့်နိုင်ကြောင်းသာ ကောက်ချက်ထွက်လာခဲ့သည်။

EasyJet, British Airways နှင့် Tui လေကြောင်းလိုင်းတို့က ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းခဲ့ရမှုကြောင့် ခရီးသွားများ စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်ရသည့်အတွက် အလွန်စိတ်မကောင်းဖြစ်ကြောင်း ကြေငြာချက်များ အသီးသီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

၎င်းတို့တွင် ဘတ်ဂျက်လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သော EasyJet သည် ခရီးစဉ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ဖျက်သိမ်းခဲ့ရပြီး လေကြောင်းလိုင်း၏ ဘဏ္ဍာရေး အရာရှိချုပ်ဖြစ်သူ ဆိုဖီးဒက်ကာက မိမိတို့အနေဖြင့် ခရီးသွား ပြည်သူများအတွက် အကောင်းဆုံး ကြိုးစားနေသော်လည်း ဝန်ထမ်းသစ်ရရှိရန် မလွယ်ကူခြင်းနှင့် ဝန်ထမ်းရရှိလျှင်လည်း လုံခြုံရေးအရ နောက်ကြောင်းစစ်ဆေးသည့် အချိန်သည် ၁၄ ပတ်ခန့်ကြာမြင့်ခြင်းက အဓိက အတားအဆီးဖြစ်နေသည်ဟု ငြီးတွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဗြိတိန်သည် ကိုဗစ်ကြောင့်သာမက ဥရောပသမဂ္ဂမှ ထွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြည်ပလုပ်သား ရှားပါးမှု ဒဏ်ခံနေရသလို ကိုဗစ်ကြောင့် ၂နှစ်ခန့် ခရီးမသွားခဲ့ရသဖြင့် ပြည်သူအများသည် ခရီးသွားရန်သာ စိတ်အားထက်သန်နေသဖြင့် ဝန်ထမ်းလိုအပ်ချက်မှာ ကဏ္ဍတိုင်းလိုလိုပင်ဖြစ်နေခဲ့လေသည်။

ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ။
Source: BBC Business, Indenpent
Photo: BBC

Qantas ၏ ဆစ်ဒနီ – လန်ဒန် တိုက်ရိုက်လေကြောင်း ၂၀၂၅ တွင် စနိုင်မည်

ဩစတေးလျလေကြောင်းလိုင်း Qantas သည် လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ ဆစ်ဒနီ-လန်ဒန် နှင့် ဆစ်ဒနီ-နယူးယောက် တိုက်ရိုက်ခရီးစဉ်ရှည်များကို ပျံသန်းမည်ဟု ကတိပြုကြေညာခဲ့သည်။
ဩစတေးလျအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်းကြီးသည် ပြင်သစ်-ဒတ်ချ် ထုတ် Airbus A350-1000 ဂျက်လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူထားပြီး ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သည့်မြို့ကြီးများသို့မဆို တိုက်ရိုက်ပျံသန်းနိုင်မည်ဟု ဆိုသည်။
ဩစတေးလျ ဆစ်ဒနီမှ ဗြိတိန်ရှိ လန်ဒန်သို့ ခရီးစဉ်သည် ၁၉၄၇ က စတင်ခဲ့ပြီး ထိုစဉ်က အချိန် ၅၈ နာရီ ကြာမြင့်ကာ လမ်းတွင်လည်း ၇ ခါ ဆင်း၍ ရပ်နားရသေးသည်။

“The A350 and Project Sunrise” ဟု အမည်ခေါ်ဆိုထားသည့် ယခုအစီအစဉ်က ဩစတေးလျမှ အခြားမြို့ကြီးများသို့ လေယာဉ် ၁ ခါစီးသာ ကွာဝေးစေတော့မည်ဟု အမှုဆောင်ချုပ် Alan Joyce က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထည့်သွင်းပြောကြားထားသည်။

ကန်းတက်စ် (Qantas) အနေဖြင့် ယခုအစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖေါ်နေသည်မှာ ၅ နှစ်ခန့် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ပြီး ကပ်ဘေးအခြေအနေများကြောင့် နှောင့်နှေးခဲ့ရသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ်က လန်ဒန်နှင့် ဩစတေးလျ ၊ ပါ့သ် မြို့သို့ ၁၇ နာရီကြာသည့် တိုက်ရိုက်ခရီးစဉ်ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ဖူးသည်။
ထို့နောက် ၂၀၁၉ တွင် ဩစတေးလျ အရှေ့ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းမှ ဗြိတိန်နှင့် နယူးယောက်သို့ စမ်းသပ်ခရီးစဉ်များ ပြေးဆွဲခဲ့သည်။

လေယာဉ်သစ် အော်ဒါများမှာ ၂၀၂၈ တွင် အပြီးသတ်မည်ဖြစ်သော်လည်း ၂၀၂၅ အမီ လေယာဉ် အသစ် ၁၂ စီး ရောက်ရှိလာမည်ဟု သိရသည်။
လေယာဉ် ၁ စီးသည် ခရီးသည် ၂၃၈ ယောက် စီးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ အချိန်ကြာမြင့်သည့် ခရီးစဉ်အတွက် ထိုင်ခုံများမှာ ပုံမှန်ထက် ကျယ်ကျယ်လွင့်လွင့်ရှိမည်ဟု ကုမ္ပဏီက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: BBC Business, ABC Australia, Qantas
Image: CNN

၈ နှစ်အတွင်း နျူကလိယဓါတ်အားပေးရုံ ၈ ခု ဆောက်ရန် ဗြိတိန်စီစဉ်နေ

စွမ်းအင်လုံလောက်မှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့်အနေဖြင့် ဗြိတိန်အစိုးရသည် နျူကလိယဓါတ်အားပေးစက်ရုံ ၈ ခုကို ၂၀၃၀ အမီ တည်ဆောက်သွားမည့်အကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ဗြိတိန်အစိုးရသည် လာမည့် ၈ နှစ်အတွင်း နိုင်ငံအတွင်းလိုအပ်သော လျှပ်စစ်ဓါတ်အားများ၏ ၉၅% ကို ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုနည်းသော အရင်းအမြစ်များမှ ရရှိရန် ရည်ရွယ်နေပြီး ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲ နှင့် ကပ်ဘေးအပြီး ဖြစ်ပေါ်လာသော ရေနံဈေးနှုန်းများ၊ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များကြောင့် အနာဂတ်တွင် ကမ္ဘာ့စွမ်းအင်ဈေးကွက်အပေါ်မှီခိုနေရခြင်းမှလည်း ကင်းလွတ်လိုနေသည်။

ဗြိတိန်အစိုးရ၏ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာမဟာဗျူဟာတွင် ဘီဘီစီက ကောက်နုတ်ထားသော အဓိကကျသည့် အရာများမှာ နျူကလိယစွမ်းအင်၊ လေအားလျှပ်စစ်၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ပါဝါ၊ ဆိုလာ နေစွမ်းအင်၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓါတ်ငွေ့၊ ပြင်ပမှ အဆောက်အဦအတွင်းသို့ အပူပေးသော Heat pumps များ ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန်အစိုးရသည် ၂၀၅၀ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံအတွင်း စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်၏ ၂၅% ကို နျူစွမ်းအင်မှ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန်လည်း မျှော်လင့်လျက်ရှိသည်။
ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က ဗြိတိန်သားတို့အနေဖြင့် ရေနံဈေး၊ သဘာဝဓါတ်ငွေ့ဈေးမြင့်တက်နေမှုကိစ္စများကို အရေးထည့်နေစရာလိုတော့မည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ပူတင်ကဲ့သို့ ရေနံနှင့်ဓါတ်ငွေ့ကို အကြောင်းပြ၍ ခြိမ်းခြောက်နေမှုများကို ဂရုစိုက်စရာလိုတော့မည်မဟုတ်ကြောင်းများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: BBC Business, NHK Japan, Mirror UK, Energy Saving Trust UK
Image: NS Energy Business

ဗြိတိန်ငွေကြေးဖေါင်းပွမှု နှစ် ၃၀ အတွင်း အမြင့်ဆုံးရောက်

UK ၏ ငွေကြေးဖေါင်းပွမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖေါ်ဝါရီလတွင် ၆.၂% ရှိလာခဲ့ကာ ၁၉၉၂ နောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။
ဇန်နဝါရီလတွင် ၅.၅% သို့ မြင့်တက်ခဲ့ပြီးနောက် ထပ်မံ၍ ဖောင်းပွလာခဲ့ကြောင်းကို ဗြိတိန်အမျိုးသားစာရင်းအင်းအချက်အလက်ရုံး Office for National Statistics က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအင်အားကြီး နိုင်ငံ ၇ နိုင်ငံပါဝင်သည့် G7 အဖွဲ့ဝင်များတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနောက် ဗြိတိန်က ဒုတိယငွေကြေးဖေါင်းပွမှု အမြင့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေကာ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဖြစ်သူ ရစ်ရှီဆူနက် (Rishi Sunak) အပေါ်ဘတ်ဂျက်နှင့်ပတ်သက်သော ဖိအားများတိုးပွားလာနေသည်။

ကပ်ဘေးကြောင့် စားသုံးသူများအတွက်ကုန်ဈေးနှုန်းအညွှန်းကိန်းမြင့်တက်နေချိန်တွင် ယူကရိန်းသို့ ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ် ဆင်နွှဲမှုကလည်း မီးလောင်ရာလေပင့်ဖြစ်ကာ လောင်စာဆီဈေးများ မြင့်တက်လာစေသည်။
ဗြိတိန်ရှိ အိမ်ထောင်စုများအတွက် လောင်စာဆီအတွက်ကုန်ကျစရိတ် Household Energy Bills မှာ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ကထက် ၂၅% ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့သည်။

KPMG UK ၏ စီးပွားရေးပညာရှင်အကြီးအကဲ Yael Selfin – ဆယ်လ်ဖင်းက ယခုကိန်းဂဏန်းများသည် အင်္ဂလန်ဗဟိုဘဏ် – Bank of England အား အတိုးနှုန်းများဆက်လက်မြှင့်တင်စေရန် ဖိအားများဖြစ်လာစေမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
သူမက “မျှော်လင့်ထားတဲ့ ငွေကြေးဖေါင်းပွနှုန်းတွေကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ကမ္ဘာ့ကုန်စည်ဈေးနှုန်းတွေလည်း လာမယ့်နှစ်မှာ တည်ငြိမ်လာနိုင်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ရည်ရွယ်တဲ့ ငွေကြေးဖေါင်းပွနှုန်း ၂% ကိုတော့ ၂၀၂၄ အလယ်လောက်မှာပဲ ပြန်ရောက်မယ်လို့ ကျွန်မတို့သိသင့်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က အင်္ဂလန်ဗဟိုဘဏ်သည် ငွေကြေးဖေါင်းပွနှုန်းအား ၈% အထိ ရှိမည်ဟု တိုးမြှင့်ခန့်မှန်းခဲ့သည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: Reuters Business
Image: Reuters

ရုရှားက ၎င်းတို့လေပိုင်နက်ထဲဝင်ရောက်ခြင်းမှ ဗြိတိသျှလေကြောင်းကိုပိတ်ပင်

ဗြိတိသျှလေကြောင်း – British Airways အား ရုရှားနိုင်ငံ၏ လေဆိပ်များသို့ဆင်းသက်ခြင်း၊ ရုရှားလေကြောင်းပိုင်နက်အတွင်းဝင်ရောက်ပျံသန်းခြင်းများကို တားမြစ်ပိတ်ပင်လိုက်သည်ဟု ရုရှားလေကြောင်းကြီးကြပ်ရေးက ကြေညာခဲ့သည်။
ယခုဆောင်ရွက်ချက်မှာ ဗြိတိန်လေကြောင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့၏ နှစ်လိုဖွယ်မရှိသောဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရုရှားက ဆိုသည်။
ဗြိတိန်သည် ရုရှားအမျိုးသားလေကြောင်းဖြစ်သော Aeroflot ကို ဗြိတိန်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းအား ကြာသပတေးနေ့က စတင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ဗြိတိန်၏ဆောင်ရွက်ချက်မှာလည်း ရုရှား၏ ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအရကျူးကျော်ခြင်းအပေါ် စတင်အရေးယူခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

British Airways က ၎င်းတို့၏ဝန်ဆောင်မှုများကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ရကြောင်းနှင့် ပြန်အမ်းငွေများ အပြည့်အဝပြန်လည်ပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖေါက်သည်များကို အသိပေးထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ခြင်းမပြုနိုင်သောအကြောင်းအရာများကြောင့် အဆင်မပြေမှုများဖြစ်ပေါ်လာခြင်းအပေါ် တောင်းပန်သည်ဟုလည်း လေကြောင်းလိုင်းက ကြေညာခဲ့သည်။
ပုံမှန်အားဖြင့် British Airways သည် လန်ဒန်မှ မော်စကိုသို့ ၁ ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ် ပြေးဆွဲနေကြဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ရုရှားဘက်မှတားမြစ်ချက်ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် Virgin Atlantic လေကြောင်းသည်လည်း ဗြိတိန်၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယသို့ ပြေးဆွဲနေသည် ခရီးစဉ်အချို့ကို ထိန်းညှိမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
Virgin လေကြောင်းသည်လည်း အဆင်မပြေမှုများနှင့် နှောင့်နှေးမှုများအတွက် တောင်းပန်ထားပြီး လန်ဒန်၊ ဟိသရိုးလေဆိပ်မှ ရှန်ဟိုင်းသို့ ၁ ပတ် ၄ ကြိမ်ပြေးဆွဲနေသည့် ကုန်တင်လေကြောင်းခရီးစဉ်များကိုလည်း ယာယီရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။
တရုတ်၊ ရှန်ဟိုင်းသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် cargo flights များ ယာယီရပ်ဆိုင်းရသည့် အကြောင်းရင်းကို မသိရသေးချေ။

ရုရှားအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်း Aeroflot ကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည့်အတွက် လက်တုံ့ပြန်ခံရသည့် British Airways ကို အစိုးရပိုင်အဖြစ်မှ ၁၉၈၇ တွင် ပုဂ္ဂလိကအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး International Airlines Group IAG အောက်တွင် လုပ်ငန်းများလည်ပတ်လျက်ရှိပြီး UK ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးလေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: BBC Business, insure with ease, britannica
Image: Standard Co Uk

ဗြိတိန်က ရုရှားဗဟိုဘဏ်အား တားမြစ်စာရင်းသို့မှားသွင်းခဲ့

ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းအရေးပေါ်ဖြစ်နေသောအချိန်တွင် ဗြိတိန်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က တားမြစ်ပိတ်ဆို့သည့် ရုရှားပုဂ္ဂလိကဘဏ် ၅ ခု စာရင်းတွင် ရုရှားအစိုးရ၏ ဗဟိုဘဏ်အား အင်္ဂါနေ့ (ယမန်နေ့)က မှားယွင်းစာရင်းသွင်းမိခဲ့သည်။
ရုရှားသမ္မတပူတင်နှင့် နီးကပ်စွာဆက်ဆံသော ပုဂ္ဂလိကဘဏ် ၅ ခုကို ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က ပိတ်ပင်မည်ဟုကြေညာထားခဲ့ပြီး ထိုအထဲတွင် ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တခုဖြစ်သော Bank Rossiya လည်း ပါဝင်သည်။
သို့သော်လည်း ဗြိတိန်ဝန်ထမ်းများသည် ရုရှားတွင် (ရုရှားသားများက) Bank Rossiya ဟုခေါ်ဆိုကြသည့် ရုရှားဗဟိုဘဏ် Russia Central Bank ၏ လိပ်စာ “Neglinnaya, 12, Moscow, 107016, Russia” ကို ပုဂ္ဂလိကဘဏ်၏နေရာတွင် မှားယွင်းဖြည့်စွက်ခဲ့ကြသည်။

အမှန်တကယ်ပိတ်ပင်ခံရမည့် Bank Rossiya သည် ပူတင်နှင့်တိုက်ရိုက်အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းနေသော ရုရှားဘီလျံနာ၊ လူ့မလိုင်အလွှာများပိုင်ဆိုင်သည့် ဘဏ်ဖြစ်ပြီး ရုရှားမြောက်ပိုင်း စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့အခြေစိုက်ဖြစ်သည်။
ရုရှားဗဟိုဘဏ်မှာမူ အထက်ဖေါ်ပြထားသည့်အတိုင်း မော်စကိုအခြေစိုက်အစိုးရပိုင်ဘဏ်ကြီးဖြစ်ကာ မော်စကိုတွင် ရှိလာသည်မှာ အနည်းဆုံး ရာစုနှစ် ၁ ခု ပင်ရှိပြီဖြစ်သည်။

ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က ပူတင်နှင့်နီးကပ်စွာ အကျိုးစီးပွားဆောင်ရွက်နေသော ရုရှားဘီလျံနာများကို ပစ်မှတ်ထားနေသည်မှန်သော်လည်း ရုရှားဗဟိုဘဏ်ကိုမူ တားမြစ်စာရင်းမှ ကင်းလွတ်ထားနေဆဲဖြစ်သည်။
ယခုကဲ့သို့ အရှုပ်အထွေး လိပ်စာနှင့် တရားဝင်နာမည်မဟုတ်သော အရပ်အခေါ်နာမည်အား မှားယွင်းဖြည့်စွက်မှုအတွက် ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တစုံတရာပြန်လည်ဖြေကြားခြင်းမရှိသေးချေ။

ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
Source: Reuters, London South East UK
Image: Crypto News