Donald Trump

ရီပတ်ပလီကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား အနိုင်ယူခဲ့သည့် ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်၏အောင်မြင်မှုအပေါ် ကမ္ဘာ့ခေါင်းကြီးများထံမှ ဂုဏ်ပြုစကားများ အဆက်မပြတ်ရောက်ရှိလာနေသော်လည်း ယခုအချိန်ထိ ဂုဏ်ပြုစကားမဆိုသေးသည့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်အချို့ရှိနေသည်။

ထိုသူများထဲတွင် ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin နှင့် တရုတ်ခေါင်းဆောင်ကြီး Xi Jinping တို့လည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့နှုတ်ဆိတ်နေခြင်းက ဘိုင်ဒန်အတွက် သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများလည်းဖြစ်လာနိုင်သည်။ ယင်းခေါင်းဆောင်ကြီးအချို့မှာ

တူရကီ
တူရကီ သမ္မတ Tayyip Erdogan သည် ထရမ့်လက်ထက်တွင် ဆီးရီးယားစစ်ပွဲအပါအဝင် အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌ အကျိုးအမြတ်များစွာ ရရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။ Erdogan သည်ပြီးခဲ့သည့် တနင်္ဂနွေနေ့က အာဖရိကအနောက်ဖက် Guinea ၏ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ဂုဏ်ပြုစကားဆိုခဲ့သော်လည်း ဘိုင်ဒန်၏ အောင်မြင်မှုအပေါ် ဂုဏ်ပြုစကားဆိုရန် နှုတ်ဆိတ်နေသူများထဲတွင် တဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ တူရကီက ရုရှားမှ ကာကွယ်ရေးစစ်လက်နက်များ ဝယ်ယူမှုအပေါ် ဆန်ရှင်ပိတ်ထားခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး သမ္မတထရမ့်အား ဖြေလျှော့ရန် သိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သမ္မတသစ် ဘိုင်ဒင်သည် ယခင်က တူရကီ၏ ပြိုင်ဖက်ပါတီအား ထောက်ပံ့ပေးဖူးခဲ့သူဖြစ်သဖြင့် ဘိုင်ဒင် အစိုးရလက်ထက်တွင် Erdogan မှာ ပိုမိုတင်းကြပ်သော ဆန်ရှင်များဖြင့် ဖိအားပေးခံနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။

တရုတ်
ထရမ့်သမ္မတဖြစ်သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် သမ္မတရှီက ဂုဏ်ပြုစကားဆိုခဲ့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် တားဆီးဆန့်ကျင်မှုများ ပြုလုပ်ဦးမည့် နောက်ထပ် အမေရိကန်သမ္မတကို နွေးထွေးစွာ ဂုဏ်ပြုစကားဆိုရန် တွန့်ဆုတ်နေသူဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ဖော်ပြထားသည့် တရုတ်မီဒီယာများက သမ္မတသစ်ဘိုင်ဒန်၏ အောင်မြင်မှုသည် တရုတ်အတွက် ကောင်းမွန်သောရလဒ်များပေးလိမ့်မည်ဟူ၍ အကောင်းမြင်စိတ်ဖြင့် ရေးသားဖော်ပြနေကြသော်လည်း ပြိုင်ဖက် နှစ်နိုင်ငံ၏ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြင်းထန်နေဦးမည်ဖြစ်သည်။ တရုတ်အစိုးရအကြံပေးများက ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် တားဆီးပိတ်ပင်မှုများအား အနည်းငယ်ဖြေလျှော့ပေးလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်နေကြသည်။ ထိုင်ဝမ်သမ္မတ Tsai Ing-Wan ကတော့ “ကျွန်တော်တို့အတူတကွ တည်ဆောက်ခဲ့သည့် အဖိုးမဖြတ်နိုင်သော နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးလောက် ခိုင်မာတာမရှိ” ဟူ၍ ဘိုင်ဒန်ကို အလျှင်အမြန်ဂုဏ်ပြုပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။

မက္ကစီကို
မက္ကစီကန်သမ္မတ Andrés Manuel López Obrador ကရွေးကောက်ပွဲကိစ္စအားလုံး ပြီးဆုံးသွားသည်အထိ စောင့်ကြည့်ချင်ပြီး ထို့မတိုင်မီ အကျိုးမရှိသည့်စကားများ မဆိုချင်ဟု သတင်းထောက်များအား ပြီးခဲ့သည့် စနေနေ့ကပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်နှင့် မက္ကစီကိုအကြား တံတိုင်းကာရန်မည့် သမ္မတထရမ့်က လူဝင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မက္ကစီကိုအား အမြဲအပြစ်တင်လေ့ရှိသော်လည်း ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး၏ ဆက်ဆံရေးမှာ ရင်းနှီးနွေးထွေးခဲ့မှုများ ရှိခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား
အမေရိကန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံ၏ ဆက်ဆံရေးကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သော သမိုင်းဝင်တွေ့ဆုံမှုအဖြစ် ထရမ့်နှင့် သုံးကြိမ်တိုင်တိုင်တွေ့ဆုံခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယားသမ္မတ Kim Jong Un လောက် အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိခဲ့သော ခေါင်းဆောင်မှာ အနည်းငယ်သာရှိပေလိမ့်မည်။ ယခုရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် သူလည်းနှုတ်ဆိတ်နေလျက်ရှိသည်။

ရုရှား
ရုရှား၏ထောက်ပံ့မှုဖြင့် ၂၀၁၆ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရရှိခဲ့သည်ဟု နံမည်ကျော်ခဲ့သည့်ထရမ့်မှာ သူ၏အစိုးရလက်ထက်တွင် ရုရှားနှင့် ပနံသင့်ခဲ့သော်လည်း ယခုသမ္မတသစ် ဘိုင်ဒန်လက်ထက်တွင် အခြေအနေများက ပြောင်းပြန်ပြောင်းလဲသွားတော့မည်ဖြစ်သည်။ ကရင်မလင်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Dmitry Peskov က ပူတင်မှာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အား ရှင်းရှင်းလင်းလင်းကြေညာသည့်အချိန်အထိ စောင့်ဆိုင်းနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘရာဇီး
ထရမ့်ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရမည်ဟု မျှော်လင့်ထားခဲ့သည့် ဘရာဇီးသမ္မတ Jair Bolsonaro က ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလ ၇ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်နှင့် နိုင်ငံခြားသံတမန်ရေးရာနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ဘိုင်ဒန်၏ အောင်မြင်မှုအပေါ် အထူးတလည်ပြောကြားသွားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ကူးယူဖော်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။

Source: Bloomberg Quint
Photo: CNN