ဂျပန် လူဦးရေသည် အမေရိကန် လူဦးရေ၏ ၄၀ % သာ ရှိသော်လည်း ဂျပန်မှာ ရှိတဲ့ music shop အရေအတွက်ဟာ အမေရိကန် ထက် ၂ ဆနီးပါး ရှိနေပြီး ဂျပန်ရဲ့music market ဟာ ကမ္ဘာမှာ ဒုတိယ အကြီးဆုံး အဖြစ် ရပ်တည်နေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အများစုမှာ Streaming လုပ်ခြင်းက physical sales တွေ နေရာမှာ အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဆိုလိုတာက လူတွေက သီချင်းကို အင်တာနက်ပေါ်ကနေပဲ နားထောင်ကြပြီး ခွေဝယ် နားထောင်တဲ့ အရေအတွက်ဟာ တဖြေးဖြေး ပျောက်ကွယ်လာပါပြီ။ ၂၀၁၅ မှာ U.S ၏ music sales ၆၆ % ဟာ digital ကိုရောက်သွားပါပြီ။ ဂျပန်နိုင်ငံမှာတော့ အဲဒါနဲ့လုံးဝ ပြောင်းပြန်ပါ။ ၇၅ % ဟာ physical sales ဖြစ်ပြီး ၁၈% သာ digital ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဂျပန် နိုင်ငံရဲ့တင်းကျပ်သော မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ၊ ခိုင်မာသော လိုင်စင် ဥပဒေ နဲ့အခွေ ငှားရမ်းမှု အလေ့အထ တွေကြောင့်ပါ။ ဂျပန် နဲ့တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံတွေမှာ CD တွေကို သဘောကျနှစ်သက် အားပေးနေကြတဲ့ အခြားအကြောင်းအရင်းတွေရှိပါသေးတယ်။
K-POP!
K-pop Group တွေဟာ ဘယ်သူမှ ဖွင့်ကြည့်မှာ မဟုတ်တဲ့ CD တွေ ကို သူတို့fan တွေဆီရောင်းချလေ့ရှိပြီး ငွေရေးကြေးရေးအရ အရှုံးပေါ်နေပေမဲ့ အဲ့ဒီ CD တွေကို fan တွေက သူတို့ချစ်တဲ့ K-Pop idol နဲ့ဆုံရခွင့်ရဖို့ကံစမ်းမဲ လက်မှတ် အနေနဲ့ရောင်းချလေ့ရှိပြီး fan တွေကလဲ သူတို့အရူးအမူး အားပေးတဲ့ သူတို့ချစ်တဲ့ Idol တွေခွေကို တကူးတက ဝယ်ယူ စုဆောင်းလေ့ ရှိပါတယ်။ K-Pop နဲ့ပတ်သက်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်း သဘောအနေနဲ့စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံး အချက်ကို ပြရရင်တော့ consumer product အဖြစ် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကြီး ဟိုး အစကနေ အဆုံးထိ အကုန်လုံးပါပဲ။ အောင်မြင်တဲ့ Idol ဖြစ်လာမဲ့သူတွေကို ဒီအတိုင်း ရှာဖွေတွေ့ရှိ ထားတာမဟုတ်ပါဘူး။ တမင် ဖန်တီးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စက်ရုံကနေ ထုတ်လိုက်သလိုမျိုး နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ပုံသွင်းထွင်းထု ထားတာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့တွေရဲ့နိုင်ငံတကာအထိ အောင်မြင်မှုက မတော်တဆ အောင်မြင်မှုတခု မဟုတ်ပါဘူး။ K-Pop ကို တောင်ကိုရီးယား အစိုးရကနေ ငွေကြေး အသေအချာ ထောက်ပံ့ထားတဲ့ project တွေကတဆင့် တောင်ကိုရီးယားရဲ့ပါဝါကို ကမ္ဘာထိပျံ့အောင် စနစ်တကျ စီစဉ် အကောင်အထည် ဖော်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး အကြောင်းချင်းရာများစွာ ပါဝင် ပတ်သက် ဆက်နွယ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
The Economics of K-Pop
1988 ခုနှစ် နွေရာသီ အိုလံပစ် အားကစားပွဲကြီးဟာ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအတွက် ကြီးမားတဲ့ အလှည့်အပြောင်းကြီး တခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျပန် ရဲ့၁၉၆၄ ၊ တရုတ်ရဲ့၂၀၀၈ အားကစားပြိုင်ပွဲတွေလိုမျိုး အဲဒီ အိုလံပစ်ပွဲဟာ သမိုင်းတွင်အောင် ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်နိုင်မဲ့၊ နိုင်ငံရဲ့ပုံရိပ်ကို ချပြနိုင်မဲ့ ရှားပါးတဲ့ အခွင့်အရေး တရပ်ဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဟာ ကောင်းကောင်းကြီး သဘောပေါက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ယခင်က ပြင်းထန်တဲ့ ဆင်ဆာဥပဒေတွေနဲ့လက်ဝါးကြီးအုပ်ထားတဲ့ TV ထုတ်လွှင့်ပြသခွင့် တွေကို ဖြေလျှော့ပေးပြီးနောက် မျိုးဆက်သစ် အနုပညာရှင်တွေအတွက် လမ်းစဖွင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ၄ နှစ်ကြာပြီးနောက် ၁၉၉၂ မှာ တောင်ကိုရီးယားအစိုးရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန နဲ့ ခရီးသွားဝန်ကြီးဌာန တို့ဟာ နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်ထဲ ခြေချနိုင်မဲ့ အခွင့်အရေးကို စတင်ရှာဖွေပါတော့တယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ဆီဝင်ရောက်လာမယ့် အခွင့်အရေးကို ထိုင်စောင့်နေမဲ့အစား ကမ္ဘာတဝန်းက လူတွေကပဲ ကိုရီးယား ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းနောက် ပါလာအောင် အရင်ဆုံး ဖန်တီးပစ်ပါတယ်။ အလွန်အောင်မြင်တဲ့ ဒရမ်မာ ဇာတ်လမ်းဖြစ်တဲ့ “What is love” ဆိုတဲ့ဇာတ်ကားကို ကန်တုံနီးစ် (Cantonese) ဘာသာအဖြစ် ပြောင်းလဲ ဘာသာပြန်ဆိုပြီး local TV station တွေ အခမဲ့ ထုတ်လွှင့်ပေးနေတဲ့ ဟောင်ကောင်ဆီ ပေးပို့ထုတ်လွှင့်စေခဲ့ပါတယ်။ မကြာခင်မှာပဲ ဟောင်ကောင်နဲ့အတူ သူရဲ့နီးတဲ့ ကွမ်ကျိုး ကနေ အားပေး တောင်းဆိုလာမှု တွေရှိလာပါတယ်။ သိပ်မကြာခင် တနှစ်အတွင်းမှာပဲ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံနဲ့ သံတမန် ဆက်ဆံရေးတွေရှိတဲ့ ထိုင်ဝမ်၊ ဗီယက်နမ်၊ ဂျပန်နဲ့ တရုတ်ပြည်မကြီးတို့ ကနေ ကြည့်ရှုသူ viewers တွေနဲ့အတူ demand တွေ တဟုန်ထိုး တိုးတက်လာခဲ့ပါတော့တယ်။ အဲဒီလို ယဉ်ကျေးမှု လွှမ်းမိုးခြင်း Mass cultural dispersion ဖြစ်တဲ့ Media မျိုးတွေကို “Hallyu” သို့မဟုတ် “the Korean Wave”လို့ခေါ်ပါတယ်။
နောက်ထပ် Turning Point တခုကတော့ Asian Financial Crisis ဖြစ်ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ် မှာ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ တောင်အာရှ နဲ့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ရှိတဲ့ ကုန်ထုတ်မှု လုပ်ငန်းကြီးတွေဟာ အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်လာတော့မှာကို ကြိုမြင်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် သမ္မတ ကမ်ဒေဂျောင် က Entertainment sector ဖက်လှည့်လာပြီး နိုင်ငံရဲ့ပုံရိပ်အသစ်ကို ပြန်လည်ဖန်တီးဖို့PR firm ကောင်းကောင်းတခုကို ငှားရမ်းခဲ့တယ်။ Cultural Budget ကို ၆၀၀ % ထိ တိုးမြှင့် ပြီး K-Pop လုပ်ငန်းကြီးတခုလုံး ပါဝင်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန အသစ်ကို ဖွဲ့စည်းပစ်လိုက်တယ်။
ဒုတိယမြောက် Korean Wave က ၂၀၁၂ ခုနှစ် မှာ တကမ္ဘာလုံးထိ လျှမ်းလျှမ်းတောက် အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ PSY ရဲ့“Gangnam Style” ဖြစ်ပါတယ်။ ညတွင်းချင်းပဲ တကမ္ဘာလုံးက လူတွေက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှု၊ သီချင်းတွေ၊ ဒရမ်မာဇာတ်ကား၊ ဖက်ရှင်၊ အစားအစာနဲ့ ဘာသာစကားတွေ အကြောင်းကို စတင် စိတ်ဝင်စားလာကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ Gangnam Style ဟာ K-pop အမျိုးအစား စစ်စစ်ကို ကိုယ်စားပြုထားတာမဟုတ်ပေမဲ့ သီချင်းတပုဒ်ဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေထိ အောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် အင်္ဂလိပ်လို ဆို မှ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကို သက်သေပြခဲ့တာလဲဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တပုဒ် ဥပမာပြရရင် အားလုံးသိပြီးတဲ့ “Despacito” ပေါ့။ “Gangnam Style” သီချင်းကို အဲဒီလောက် ပေါက်သွားလိမ့်မယ်လို့ဘယ်သူမှထင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ K-Pop ရဲ့အောင်မြင်မှု ကိုလဲ ရှောင်လွှဲလို့မရပါဘူး။ K-Pop ဟာ ဖော်မြူလာ တခုလို သေချာ ဖန်တီးတီထွင် ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ တခြား ဂီတ အမျိုးအစားနဲ့ K-Pop ရဲ့ကွားခြားချက်က K-Pop ဟာ ပရိသတ်ကြိုက်တာကိုပဲ အခြေခံပြီး ပြောင်းပြန် ဖန်တီးထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်က အနုပညာရှင်အများစု က သူတို့ရဲ ့ဂီတ အပေါ် ရူးသွပ်မှုကိုထုတ်ဖော်ဖို့သူတို့အိမ်လေးရဲ့ဂိုထောင်လေးထဲမှာဖြစ်ဖြစ် လေ့ကျင့်ကောင်း လေ့ကျင့်ကြလိမ့်မယ်။ တခါတရံ သူတို့ရဲ့record label ကြောင့် ကွာရှင်းပြတ်ဆဲမှုတွေ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။ K-Pop groups တွေကတော့ ပုံမှန်အားဖြင့် သူတို့ကို ပုံသွင်း လေ့ကျင့်ပေးနေတဲ့ training ဆရာအများအပြားနဲ့အတူ conference room တွေထဲ ကနေ ပေါ်ထွက်လာလေ့ ရှိပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယားမှာ YG, SM, JYP နဲ့Big Hit ဆိုပြီး Entertainment ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီ ကြီး ၄ ခုရှိပါတယ်။ ကုမ္ပဏီကြီး ၄ ခုက product designer လိုမျိုး သူတို့ရဲ့Groups တွေကို သေချာ ဖန်တီး လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ပါတယ်။ ပထမဆုံး အဆင့်က လူစရွေးတယ်။ K-Pop singers တွေဆိုတာ အဆိုတော်အနေနဲ့လူထုရှေ့ထွက်ရတဲ့ Public idols တွေပီပီ သူတို့ရဲ့အသွင်အပြင် ရုပ်ရည်လက္ခဏာ ဟာ အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေက ထူးခြားတဲ့ Personalities ရှိသူတွေကို အဓိကထားရှာဖွေပြီး fan အများကြီးရှိလာနိုင်တဲ့ သူတွေကို ရွေးထုတ်ပါတယ်။ တချို့ကုမ္ပဏီတွေက လူရွေးချယ်မှုတွေကို reality TV ပြိုင်ပွဲတွေ အဖြစ် အသွင်ပြောင်းလိုက်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အဲဒီပြိုင်ပွဲတွေကနေ တဆင့် fan အင်အား တောင့်လာအောင် ပြုလုပ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရယ် ၊ ဒရာမာ ဆန်ဆန် ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးတွေ ထုတ်ဖော်နိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီး ရှိတာကြောင့်ပါ။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ လူဦးရေရဲ့၄% (လူဦးရေ သိန်း ၂၀ ကျော်) ဟာ အလွန်နာမည်ကြီးတဲ့ဲ Superstar K ဆိုတဲ့ သီချင်းဆို ပြိုင်ပွဲကို ဝင်ပြိုင်ဖို့အရူးအမူး ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။ တခြား ကုမ္ပဏီတွေကတော့ ရုပ်ရည် တခုထဲပေါ်ကို ကြည့်ပြီး လူရွေးချယ်မှု ပြုလုပ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နောက် အဆင့်တခုလုံးက Training ပဲလိုအပ်လို့ပါ။ အလားအလာရှိတဲ့ Star တွေ အပြင် ပါရမီ ရှိတဲ့ အသက် ၅ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်ဝန်းကျင် ကလေးတွေတောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင် လေ့ကျင့်မှုတွေ လုပ်ပေးနေပြီဖြစ်တယ်။ သူတို့ရဲ့ပျမ်းမျှ ပုံမှန် အချိန် ဇယား က မနက် ၅ နာရီ ကစတင်ပြီး နိုးတာနဲ့အကလေ့ကျင့်တယ်၊ မနက် ၈ နာရီကနေ ညနေ ၄ နာရီထိ ကျောင်းသွားတယ်၊ ကျောင်းဆင်းရင် အသံ ပိုင်းဆိုင်ရာ လေ့ကျင့်ရတယ်။ ပြီးတာနဲ့ Language lessons တက်ရတယ်၊ ည ၁၁ နာရီထိ အကတိုက်ရတယ် ၁၂ နာရီ အိမ်ပြန်ရောက်ပြီး သူတို့ရဲ့အိပ်ချိန် က ၅ နာရီဝန်းကျင်သာရှိပါတယ်။
Idol ဖြစ်ချင်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ဝါသနာနဲ့ အိမ်မက်တွေကို စတေးပြီးနောက် သင်တန်းသား အားလုံးရဲ့၁၀ %သာ ပွဲဦးထွက် ခွင့်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ K-Pop stars တွေဟာ အလွန်ပင်ပန်းပြီး ပြင်းထန် တဲ့ လေ့ကျင့်ချိန်တွေ၊ လစာ နည်းနည်းနဲ့ချုပ်ဆိုရတဲ့ စာချုပ်တွေဟာ မမျှတဘူးလို့စာချုပ် အပေါ်ဝေဖန် စောတကတက်တာတွေရှိပါတယ်။ စာချုပ်သက်တမ်းက ၇ နှစ်ဖြစ်ပြီး စည်းကမ်းချက်တွေ အနေနဲ့personal relationship တွေ အကြောင်း public ကို ထုတ်မပြောရဘူး ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တေ၊ွ ခန္ဓာကိုယ် အလေးချိန်ဟာ အမြဲတမ်း ဘယ်လောက်ပဲ ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။ Agency တွေဖက်ကလည်း ဒီလို စည်းကမ်း ချမှတ်ထားတယ်ဆိုတာ သူတို့ အနေနဲ့Star တယောက်ချင်းစီပေါ်မှာ ငွေသန်းပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးမြှပ်နှံ ထားတာကြောင့် ဒီလိုစည်းကမ်းတွေဟာ မပြောပလောက်ဘူးလို့ပြန်လည်တုံ့ပြန် ကြပါတယ်။ အခက်အခဲ များစွာရှိနေပေမဲ့ K-Pop idol တိုင်းရဲ့နောက်ကွယ်မှာ ထက်သန်တဲ့ စိတ်ပြင်းပြမှု နဲ့သင်ယူချင်စိတ်တွေ ပြည့်နှက်နေပါတယ်။
နောက်ထပ် တတိယ အရေးကြီးတဲ့ အချက်ကတော့ localization အကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ K-Pop ဆိုတာ Pop ကနေ techno, rock, hip-hop ထိ အတူပေါင်းစပ်ပြီး အလွန်အပြောင်းအလဲမြန်တဲ့ ဂီတ အမျိုးအစား ဖြစ်တာကြောင့် K-Pop ကဘာလဲဆိုတာ သေချာပြောဖို့ခက်ခဲနေပါတယ်။ သူတို့လို ဆင်တူတဲ့ ဂီတအမျိုးအစားဖြစ်တဲ့ J-Pop (Japanese Pop) လဲပဲ ထိုနည်း၎င်း ကမ္ဘာတဝန်းက ပရိတ်သက် ကို ဆွဲဆောင်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့Group name တွေကို တိုတိုတုပ်တုပ်နဲ့လူတိုင်း လွယ်လွယ် မှတ်မိနိုင်မဲ့ English စာလုံး (သို့မဟုတ်) acronym ကို အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်။
ဥပမာ – TWICE, BTS, EXO, AOA။ နောက်ထပ် strategy တမျိုးကတော့ K-Pop group တွေထဲမှာ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ထိုင်း သို့မဟုတ် ထိုင်ဝမ် လူမျိုးခြား အနည်းဆုံး တယောက် ထည့်သွင်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သီချင်းတွေထဲမှာလဲ English စာလုံး တလုံးစ နှစ်လုံးစ ပါဝင်တဲ့ Music video ကို Korean, Japanese သို့မဟုတ် Mandarin version နဲ့အနည်းဆုံး ၂ ကြိမ် သို့မဟုတ် ၃ ကြိမ် ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
Soft power ဆိုတာ အတိအကျ တိုင်းတာလို့မရပေမဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့အကြောင်းကို စက်ရုံတွေ Tank တွေ မပါဝင်ပဲ ပြောပြနိုင်ပါတယ်။ K-Pop ဆိုတာ နိုင်ငံရေးနဲ့အများကြီး ဆက်နွယ်နေပြီး နိုင်ငံ့ပုံရိပ်ကို တဒေါင့်တနေရာက ပုံဖော်ပေးနေပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ မနှစ်က မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်းမှာ ခေါင်းဆောင် ကမ်ဂျူံအမ်ကို ဖျော်ဖြေဖို့တောင်ကိုရီးယား အစိုးရက K-Pop girl group ဖြစ်တဲ့ Red Velvet ကို့ခေါ်ဆောင်သွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် 2019 ခုနှစ်အတွင်း ဂျပန်နိုင်ငံ အိုဆာကာမြို့မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ G20 ညစာစားပွဲတခုမှ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့မြေးမလေးတွေဟာ EXO ကို သိပ်သဘောကျတဲ့အကြောင်း သမီးဖြစ်သူ Ivanka Trump က EXO နဲ့တွေ့ဆုံစဉ်ပြောကြားခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ သံတမာန် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်တဲ့နည်းလမ်းတွေထဲက တခုပါပဲ။
၂၀၁၆ ခုနှစ် အမေရိကန်က မြောက်ကိုရီးယား တိုက်ခွင်းပစ် ဒုံးကျည်တွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် “THAAD – the Terminal High Altitude Area Defense ” လို့ခေါ်တဲ့ ကာကွယ်ရေး စစ်မျက်နှာကို တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံမှာဖြန့်ခဲ့ပါတယ်။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဈေးဝယ်စင်တာရဲ့စင် တွေပေါ်မှာ တောင်ကိုရီးယား ကုန်ပစ္စည်းတွေ စတင် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ် အစိုးရက တရားဝင် ကြေညာချက် မထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမဲ့ K-Pop ကို တကယ် ထိထိရောက်ရောက် Ban ခဲ့ပါတယ်။ တောင် ကိုရီးယားကို သွားလည်မဲ့ ခရီးစဉ်တွေ အားလုံးကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး တရုတ်မှာ လာဖျော်ဖြေမဲ့ K-Pop အစီအစဉ်တွေ အကုန်လုံး ရုတ်တရက် ဖျက်သိမ်းပြီး K-Pop Group ရဲ့ ပြည်ဝင်ခွင့် visa လဲ အကုန် ငြင်းပယ် ခံလိုက်ရပါတယ်။ Music video တွေလည်း အင်တာနက်မှာ block လုပ်ခံရပြီး ၂၀၁၇ ဖြေလျှော့မှုမတိုင်ခင်ထိ K-Pop Groups တွေဟာ ဟောင်ကောင်နဲ့မကာအို ဘက်ကို လှည့်သွားကြပါတယ်။ ဒါဟာ တရုတ်က သူရဲ့ကြီးမားလွန်းလှသော consumer market ကို အသုံးပြုပြီး ပိတ်ဆို့မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာပါ။
နောက်ဆုံးအဆင့်ကတော့ အသုံးမချရသေးတဲ့ အရာအားလုံးကို ရောင်းချဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်အားတောင့်ပြီး သစ္စာရှိတဲ့ fan တွေကြောင့် အကျိုးအမြတ် များစွာဖြစ်ထွန်းမဲ့ ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်ရောင်းချမှု နဲ့အတူ၊ တောင်ကိုရီးယားမှာ သာမက ကမ္ဘာ့နံမည်ကြီး ကုန်ပစ္စည်းကြော်ငြာ စပွန်ဆာတွေ ရရှိအောင် ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ စံပြုလောက်တဲ့ အကောင်းဆုံး ဥပမာကို ပြရရင် members ၇ ယောက်ပါဝင်တဲ့ boy band BTS ပဲဖြစ်ပါတယ်။ BTS ရဲ့twitter account ရဲ့engagement က သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့account ထက် ၄ ဆ ရှိပြီး သူတို့အဖွဲ့ဟာ အမေရိကန်ရဲ့နာမည်ကြီး show တခုဖြစ်တဲ့ Ellen show မှာလည်း ပါဝင်ခဲ့သလို United Nations မှာ Speech ပြောခွင့်ရတဲ့ ပထမဆုံး K-Pop group လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 2019 ခုနှစ်မှာ BTS ရဲ့ဝင်ငွေဟာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၆၀ ရှိပါတယ်။
Dark side of K-Pop
K-Pop idol တွေဟာ ယောင်္ကျားလေးရော မိန်းကလေးရော ချစ်စရာကောင်းတဲ့ အမူအရာလေးတွေနဲ့ဖျော်ဖြေတင်ဆက်နေကြသူတွေ၊ ကမ္ဘာတဝန်းက ပရိတ်သတ်တွေ သည်းသည်းလှုပ် အားပေးအချစ်ခံရတဲ့ လူတွေလို့အများက ထင်ကြပေမဲ့ မကြာသေးမီကာလက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အဆုံးစီရင်သွားတဲ့ K-Pop idols အချို့ကြောင့် K-Pop ရဲ့Dark side ကို လူအများက သတိထားမိလာကြပါတယ်။ စောစောက သူတို့တွေချုပ်ဆိုရတဲ့ စာချုပ်မှာပါဝင်တဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် ထိမ်းမှုကိစ္စက တော်ရုံမရိုးရှင်းလှပါဘူး။ အထူးသဖြင့် idol မိန်းကလေးတွေဟာ သူတို့စိတ်ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ အစားအသောက်တွေ စားခွင့် မရှိသလို ရက်ပေါင်းများစွာ အာဟာရ ရရှိရုံသာ စားပြီး diet လုပ်ကြရပါတယ်။ အစားအသောက် အကျင့်ပျက်မှုတွေ ကြုံတွေ့နေရပေမဲ့ သွယ်လျ လှပနေသူမှ ဒီ industry မှာ ရှင်သန် ကျန်ရစ်သူ ဖြစ်မှာပါ။ သူတို့ရဲ့ခန္ဓာ ကိုယ် အချိုးအစား အနည်းငယ်ပြောင်းလဲရုံနဲ့ သူတို့ကိုမျက်ခြေမပြတ် စောင့်ကြည့်နေကြတဲ့ fan တွေရဲ့ပြောဆိုတိုက်ခိုက်မှု cyber bullying တွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံစားကြရပါတယ်။ အသည်းပေါက်မတတ်ချစ်တဲ့ fan တွေရှိသလို အချစ်လွန်ကြတဲ့ Idol fan အချင်းချင်း ဝေဖန်တိုက်ခိုက်မှု ဒဏ်တွေကို သည်းခံနိုင်စွမ်း ကုန်ခမ်းသွားသူတွေကတော့ သူတို့လွတ်မြောက်ရာလမ်းလို့ယူဆတဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေတဲ့လမ်းကို သာ ရွေးချယ်လိုက်ကြပါတော့တယ်။ လူအများကတော့ ဒီလမ်းကို ရွေးချယ်လိုက်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကို ဘယ်သူမှနားလည်မှာ မဟုတ်ပေမဲ့ Idol အချင်းချင်းကတော့ ဘယ်လောက်ထိ နာကျင် ခက်ခဲနေလို့သူတို့ဒီလိုလုပ်သွားတယ်ဆိုတာကို အပြည့်အဝ နားလည်နေကြပါတယ်။
WHO ရဲ့2019 စစ်တမ်း အရ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့suicide rate အများဆုံး နိုင်ငံများရဲ့နံပတ် ၁၀ မှာရှိပါတယ်။ အာရှတွင်းမှာတော့ ကာဇတ်စတန် ပြီးလျှင် ဒုတိအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်။
Profit !
K-Pop industry ဟာ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု၊ အနုပညာ၊ ဖက်ရှင်၊ ဂီတ၊ အစားအသောက်၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း စတဲ့ Industry များစွာကို ပုံဖော်နေတဲ့ နိုင်ငံဝင်ငွေအများအပြားကို ရှာဖွေပေးနေတဲ့ အပြင် နိုင်ငံရေး ထိပါ ဆက်နွယ်နေပြီး အစိုးရက လွန်စွာ အားထားခံရတဲ့ မီးခိုးမထွက်တဲ့ လုပ်ငန်းကြီးတခုဖြစ်ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား ရုပ်ရှင်နဲ့ဂီတလုပ်ငန်းဟာ နှစ်စဉ် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃.၆ ဘီလျံခန့် ရှာဖွေပေးနေပါတယ်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တခုကတော့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဟာ K-Pop မှာ 1 $ သုံးတိုင်း 5 $ ပြန်ရတယ်လို့ခန့်မှန်းချက် ထုတ်ထားပါတယ်။ အခုလည်း ဟောင်ကောင်ရဲ့Avenue of Stars လိုမျိုး Hollywood ရဲ့Walk of Fame လိုမျိုး K-Pop culture တွေလွှမ်းခြုံနေတဲ့ concert hallတွေ recording studio ၊ museums နဲ့K-Pop Road တွေပါဝင်တဲ့ မြို့ငယ် တခုကို တည်ဆောက်နေပါပြီ။ အချို့ကK-Pop ဟာ စီးပွားရေးအရမ်းဆန်တယ်၊ ဇာတ်ညွှန်းဆန်တယ် ၊ အတု အယောင်တွေလို့ ဆိုကြပေမဲ့ တကယ့်အနှစ်သာရ နဲ့ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အနုပညာ တွေကို ဖန်တီးနေကြတဲ့ artists အချို့လဲရှိပါတယ်။
ဒါတွေအားလုံးက အတုအယောင် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူတို့ကို အားပေးနေတဲ့ ပရိသတ်ကလဲ ဒါတွေ အားလုံးကို နားလည်သဘောပေါက်ပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုလို K-Pop ဟာ ကမ္ဘာမှာ ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်နေနိုင်တာဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာရှိတဲ့ သန်းပေါင်းများစွာသော fan တွေဆီ သယ်ဆောင်လာပေးတဲ့ Joy ပျော်ရွှင်မှု ကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အချုပ်အားဆိုရသော် Gangnam Style ဟာ သူ့ဟာသူ ကံကောင်းလို့ထ ပေါက်တဲ့ သီချင်းမဟုတ်ပဲ ဒီလိုဖြစ်လာဖို့နောက်ကွယ်က ပတ်သက်ဆက်နွယ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး အကြောင်း သဘောတရားများကို တင်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
Sources:
Wikipedia, Economic Times, Allkpop, Business korea, Koreaboo,
Contributed by Aye Chan Myint
ကူးယူဖေါ်ပြခြင်းခွင့်မပြုပါ။
